WE NEED A PLAN – CHÚNG TA CẦN 1 KẾ HOẠCH

Kế hoạch dạy con Tiếng Việt (đơn ngữ), Việt – Anh (song ngữ), Việt – Anh – Trung/ Nhật (đa ngữ).

Dựa theo nghiên cứu từ cô Laura Mize, chuyên viên âm ngữ học trị liệu với hơn 28 năm kinh nghiệm làm việc với trẻ nhỏ để giúp chúng phát triển ngôn ngữ, kế hoạch dành cho bố mẹ để giúp con mình đạt được các mốc phát triên ngôn ngữ gồm 4 bước chính (tất nhiên trong mỗi bước chính còn các bước nhỏ nhưng chúng ta không đề cập cụ thể trong bài viết này. 

✿ Bước 1: #INTERACTIVE_AND_SOCIAL_SKILLS – KĨ NĂNG TƯƠNG TÁC XÃ HỘI

Em bé cần phải học được kĩ năng kết nối và tương tác với ít nhất là 1 người, có thể là bố/ mẹ, ông /bà hoặc anh/chị/em trong gia đình. Kĩ năng tương tác nằm ở việc bé hiểu khi chơi 1 món đồ chơi hoặc khi làm hành động nào đó sẽ luôn có người theo dõi, cùng chơi, hô hào, thay nhau chơi (turn – taking). Đây được coi là bước nền để em bé bắt đầu phát triển ngôn ngữ vì bé dần hiểu rằng ngôn ngữ giúp mình thể hiện mong muốn, sở thích đối với 1 đồ vật hoặc 1 sự việc. 

✿ Bước 2: #RECEPTIVE_LANGUAGE – NGÔN NGỮ TIẾP NHẬN

Ngôn ngữ này thể hiện qua việc bé hiểu được từ và làm theo được 1 số động lệnh đơn giản. Ví dụ khi mẹ nói 

“Get me the ball” – bé sẽ lấy trái banh cho mẹ.
“Pass me the cup”- bé sẽ đưa cái cốc cho mẹ.
“Stand up, please” – bé đứng lên. 

Thông thường mốc độ tuổi cho bước phát triển này là từ 15-18 tháng. 

Lưu ý dành cho ba mẹ: 

NGÔN NGỮ TIẾP NHẬN sẽ được phát triển mạnh mẽ trong môi trường phù hợp. Phù hợp ở đây muốn nói về các loại từ vựng mà ba mẹ dạy cho bé. Hầu hết khi được hỏi những từ vựng nào nên dạy cho trẻ đầu tiên, các ba mẹ sẽ nói về animals (động vật), shapes (hình dáng), Vehicles (phương tiện giao thông), emotions (cảm xúc).. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng nhất giúp 1 em bé thể hiện được NGÔN NGỮ TIẾP NHẬN và làm theo hiệu lệnh của ba mẹ chính là ĐỘNG TỪ. Động từ là nhóm từ vựng, theo các chuyên gia về ngôn ngư, nên được dạy đầu tiên cho trẻ. 

✿ Bước 3: #EXPRESSIVE_LANGUAGE– NGÔN NGỮ THỂ HIỆN

NGÔN NGỮ THỂ HIỆN không nhất thiết phải là việc em bé có thể nói được, mà có thể thông qua những hành động cơ bản như : Eye contact (nhìn bằng mắt), body gestures (ngôn ngữ cơ thể như níu áo bố mẹ, gật đầu, xua tay khi không thích, cười…), using voice (biết sử dụng âm thanh như bắt chước tiếng xe hơi “vroom”, tiếng xe lửa “choo choo” , tiếng còi xe “beep beep”).

Lưu ý dành cho ba mẹ: 

Nếu như bé chưa biết nói, điều quan trọng là không phải dạy bé từ vựng mà dạy bé cách bật ra âm thanh để bé biết điều chỉnh âm thanh mình tạo ra. Từ đó, bé hiểu rằng những âm thanh đó cũng có ý nghĩa riêng). Sau bước bắt chước âm thanh, ba mẹ mới nên dạy bé cách bắt chước từ vựng bằng kĩ thuật Repetition (lặp đi lặp lại) và Modelling (Làm mẫu). Những kĩ năng này sẽ được đề cập đến trong cuốn sách Dạy con song ngữ thực hành.

✿ Bước 4: #SPEECH_INTELLIGIBILITY – NHẬN THỨC NGÔN NGỮ

Đây chính là bước cuối cùng trong chuỗi phát triển ngôn ngữ dành cho các bé nhỏ từu 0-6 tuổi. Mục đích của bước này là ba mẹ có thể hiểu được những gì bé nói tuỳ theo độ tuổi của bé. 

Cụ thể: ba mẹ có thể hiểu được 
50% những gì bé 2 tuổi nói
75% những gì bé 2.5 tuổi nói
90% những gì bé 3 tuổi nói

Bài viết được lược dịch và tham khảo từ: 
https://teachmetotalk.com/2021/04/01/i-need-a-plan/

Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.