CON CỦA TÔI KHÔNG NÓI NHỮNG TỪ ĐÃ NÓI TRƯỚC ĐÂY NỮA

Nếu bạn nhận thấy con không nói những từ đã trước đây, có thể con đang trải qua điều mà các chuyên gia gọi là suy giảm ngôn ngữ.

Suy giảm ngôn ngữ: Ba mẹ có nên lo lắng không?
Suy giảm ngôn ngữ xảy ra khi một đứa trẻ ngừng sử dụng một chiến lược giao tiếp (hoặc các chiến lược) mà con từng có. Điều này có thể có nghĩa là con ngừng nói một từ hoặc những từ con thường xuyên sử dụng trước đây; hoặc có thể là con đã chuyển từ việc nói chuyện trở lại việc lắp bắp.
Tất cả các đứa trẻ sẽ trải qua suy giảm ngôn ngữ ở mức độ nào đó trong quá trình phát triển giao tiếp. Một số dạng suy giảm ngôn ngữ là điều dễ dự đoán và do đó không cần phải vội vàng đưa con đi gặp bác sĩ.
Suy giảm ngôn ngữ cũng có thể là một đặc điểm của tự kỷ. Hãy nhớ, suy giảm ngôn ngữ chỉ là một trong nhiều đặc điểm của tự kỷ (chỉ mỗi suy giảm ngôn ngữ sẽ không đủ để xác định một đứa trẻ có tự kỷ). Suy giảm ngôn ngữ hoặc việc mất đi một kỹ năng giao tiếp cụ thể mà đứa trẻ từng có, là một phần của sự phát triển bình thường và thường không đáng lo ngại.
Nếu con bạn mất một kỹ năng cụ thể trong vài ngày hoặc thậm chí một hoặc hai tuần, hãy cố gắng không hoảng sợ!
Mặc dù không thể tránh khỏi lo lắng, điều tốt nhất bạn có thể làm là hành động bình thường khi bạn nhận ra con đang suy giảm ngôn ngữ! Bạn không cần phải làm cho việc mất kỹ năng trở nên quan trọng hoặc liên tục yêu cầu con làm điều đó. Kỹ năng có khả năng sẽ tự trở lại trong vài ngày hoặc tuần. Trong thời gian này, công việc của bạn là tiếp tục trò chuyện với con, chơi cùng nhau và vui vẻ!
Lưu ý lại các quan sát hoặc lo lắng của bạn vào điện thoại để tham khảo sau này. Điều này có thể khá khó để theo dõi những kỹ năng đến và đi trong những ngày và tuần bận rộn của chúng ta, đặc biệt nếu bạn lo lắng về con của mình. Vì vậy, việc ghi chép sẽ giúp bạn biết chắc liệu có cần tiếp tục chơi thế nào hay có cần sự giúp đỡ.

Dưới đây là một số ví dụ về suy giảm ngôn ngữ phổ biến và ngắn hạn cho trẻ nhỏ:
• Một đứa trẻ từng bắt chước âm thanh và từ ngữ đột ngột ngừng lặp lại.
• Một đứa trẻ từng sử dụng từ ngữ để giao tiếp lại chuyển về lắp bắp và ngôn ngữ riêng của mình.
• Một đứa trẻ từng sử dụng từ ngữ để giao tiếp lại chuyển về chỉ trỏ để thể hiện mong muốn và nhu cầu của mình.
• Một đứa trẻ từng rất ồn ào đột ngột trở nên rụt rè khi gặp những người ít quen biết.

Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến của suy giảm ngôn ngữ ngắn hạn cho trẻ nhỏ:
• Thay đổi lớn trong cuộc sống thường dẫn đến một giai đoạn ngắn hạn của suy giảm ngôn ngữ, nơi đứa trẻ quay lại các hình thức giao tiếp giống như em bé hơn. Theo một cách nào đó, đứa trẻ của bạn đang xử lý sự thay đổi và khi họ đã quen với sự bình thường mới, kỹ năng ngôn ngữ của họ sẽ xuất hiện lại. Những thay đổi lớn bao gồm việc chuyển nhà, có em bé mới, bắt đầu học mầm non, vv.
• Bệnh tật: Khi con bị ốm, con sẽ không còn năng lượng như khi khỏe, vì vậy con chuyển sang các hình thức giao tiếp dễ dàng hơn. Khi con được nghỉ ngơi và hồi phục, kỹ năng giao tiếp trước đây của con sẽ xuất hiện trở lại.
• Phát triển nhanh ở các lĩnh vực khác: Đối với những đứa trẻ đang dành năng lượng phát triển của mình cho kỹ năng vận động như học cách leo lên hoặc đi, đôi khi con có thể trải qua một sự suy giảm ngắn hạn trong kỹ năng ngôn ngữ của mình. Chỉ đơn giản là con chuyển sự chú ý của mình sang một lĩnh vực phát triển khác một thời gian ngắn và khi con đã chinh phục cột mốc mới của mình, kỹ năng ngôn ngữ trước đây sẽ xuất hiện lại!

Suy giảm ngôn ngữ là một đặc điểm của tự kỷ

Nếu con bạn trải qua suy giảm ngôn ngữ và bạn không thể xác định nguyên nhân (không có thay đổi lớn hoặc bệnh tật) và bạn không thấy các kỹ năng cũ của con xuất hiện lại, hãy xin ý kiến của bác sĩ của con bạn nhé. Bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân của suy giảm ngôn ngữ và ai có thể hỗ trợ bạn và con của bạn tốt nhất.

Vì suy giảm ngôn ngữ là một đặc điểm của tự kỷ, bác sĩ của bạn có thể hỏi xem bạn có quan sát thấy các đặc điểm tự kỷ khác ở con bạn không. Hãy nhớ, chỉ suy giảm ngôn ngữ sẽ không có nghĩa là con bạn tự kỷ.

Lấy ví dụ: Charlie vừa tròn 20 tháng tuổi. Con thích chơi với ô tô đồ chơi và đuổi theo chó quanh nhà. Khi con 15 tháng tuổi, con đã bắt đầu nói một số từ, bao gồm Mama, Dada, Milk, uh-oh và woof để chỉ chó của mình.Con luôn là một đứa trẻ độc lập và thường vui chơi một mình trong thời gian dài. Khoảng thời gian bé tròn 18 tháng, ba mẹ nhận ra rằng con không thực sự sử dụng bất kỳ từ nào anh ấy đã học trước đó. Con bắt đầu chỉ vào những thứ con muốn hoặc làm bất cứ điều gì để có được những thứ con muốn, thậm chí còn di chuyển đồ đạc và leo lên để cố gắng lấy những thứ mình muốn. Ở 20 tháng tuổi, tình trạng này vẫn tiếp tục duy trì nên ba mẹ đã đặt lịch hẹn với bác sĩ nhi khoa để họ có thể hiểu rõ hơn về cách tiếp tục hỗ trợ phát triển giao tiếp của con, vì mọi thứ ba mẹ đã thử cho đến nay dường như không giúp ích.

Suy giảm ngôn ngữ là một đặc điểm của tự kỷ. Khi suy giảm ngôn ngữ xảy ra do tự kỷ, kỹ năng ngôn ngữ của trẻ không tự tái xuất hiện. Trẻ em tự kỷ và gia đình được hỗ trợ bởi các nhà ngôn ngữ học trị liệu và các chuyên gia phát triển khác để xác định và sử dụng các kỹ thuật đã được chứng minh để kích thích kỹ năng nói cũ và mới.

Vậy suy giảm ngôn ngữ khác biệt như thế nào so với sự trì hoãn ngôn ngữ? Và điều đó khác biệt với tự kỷ như thế nào?

Sự suy giảm ngôn ngữ xảy ra khi một đứa trẻ mất đi những kỹ năng giao tiếp mà con từng có. Trong khi sự trì hoãn ngôn ngữ xảy ra khi những kỹ năng vẫn chưa được học.

Một đứa trẻ đủ điều kiện để được chẩn đoán mắc bệnh tự kỷ khi đứa trẻ ấy đáp ứng một số tiêu chí; nhiều đặc điểm phải xuất hiện cùng lúc để đủ điều kiện.

Ví dụ: Carla đã học nói 18 từ vào 15 tháng và đột nhiên dừng lại một nửa số từ đó. Có thể con đang trải qua sự suy giảm ngôn ngữ. Nhưng chị sinh đôi của Carla là Patricia, chưa nói bất kỳ từ nào vào 15 tháng. Patricia đã bắt đầu bắt chước một số từ, nhưng chưa nói chúng một cách tự nhiên. Patricia đang trải qua sự trì hoãn ngôn ngữ. Bạn bè của Carla và Patricia, Avery, lớn hơn 3 tháng tuổi. Vào 18 tháng tuổi, mẹ bắt đầu cảm thấy lo lắng về sự phát triển ngôn ngữ của Avery. Con đã ngừng nói tất cả những từ con từng học và không hứng thú thử nghiệm nói bất kỳ từ mới nào. Ngoài ra, Avery gặp khó khăn khi chuyển đổi giữa các hoạt động trong ngày, con thể hiện sự ưa thích mạnh mẽ cho cách làm của mình. Avery không thích khi Carla và Patricia cố chơi bên cạnh và thường đi đến góc phòng nơi đồ chơi của Avery được đặt ở đó. Mẹ của Avery đã xin ý kiến của bác sĩ vì cô ấy nhận thấy nhiều đặc điểm của tự kỷ ở con gái mình và muốn tìm các lớp học tốt nhất để hỗ trợ sự phát triển tiếp tục của con gái mình.

Sự suy giảm ngôn ngữ ngắn hạn là một phần của sự phát triển bình thường. Nó thường xảy ra do các thay đổi trong cuộc sống, bệnh tật hoặc giai đoạn phát triển nhanh chóng ở các lĩnh vực khác. Khi kỹ năng ngôn ngữ biến mất mà không có nguyên nhân rõ ràng và chúng không xuất hiện lại trong một khoảng thời gian ngắn, suy giảm ngôn ngữ có thể là dấu hiệu của tự kỷ. Ba mẹ hãy luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa nếu bạn có lo ngại về suy giảm ngôn ngữ của con bạn nhé.

Source (tài liệu tham khảo): https://toddlertalk.com/blog/my-toddler-is-not-saying-words-they-used-to

Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/