HOẠT ĐỘNG NÓI & NGÔN NGỮ TẠI NHÀ CÙNG KHỐI XÂY DỰNG DUPLO

Tại sao lại chọn khối xây Duplo?

Những khối xây Duplo có thể kết nối linh hoạt và phù hợp cho trẻ ở mọi độ tuổi và giai đoạn phát triển, mang lại nhiều trò chơi vui. Chúng có thể được rửa sạch, vui nhộn và gần như không thể bị hỏng. Từ góc độ phát triển, bạn có thể sử dụng chúng để cải thiện nhiều kỹ năng khác nhau, tất cả với âm thanh “click” thỏa mãn.

Chọn mua khối xây cần lưu ý điều gì?

Có nhiều loại khối xây có thể kết nối khác nhau trên thị trường. Dòng Duplo của LEGO khá nổi tiếng, cũng như Mega Bloks. Bạn cũng có thể tìm thấy các thương hiệu khác phù hợp. Để các hoạt động chơi có hiệu quả, bạn hãy tìm hoặc mua các khối xây có:

• Có thể kết nối với nhau để tạo thành một tháp.
• Đủ lớn sao cho không thể bỏ vào miệng của trẻ. Đối với trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, khối LEGO nhỏ thông thường không phù hợp.
• Nhỏ đủ để trẻ có thể nắm giữ trong tay.

Cách Chơi Cùng Khối Duplo:

Không phải tất cả trẻ em đều giao tiếp và chơi theo cách giống nhau. Cách chơi sẽ chia theo từng độ tuổi, và có tổng cộng ba giai đoạn tuổi để ba mẹ có thể tham khảo:

1. Cách chơi dành cho Explorers (Trẻ em ở giai đoạn Explorers đang học về giao tiếp. Dù trẻ chưa nói được, nhưng đang khám phá về giao tiếp qua biểu hiện khuôn mặt, ngữ điệu và cử chỉ) Ở giai đoạn này, trẻ sẽ chưa nói những từ đầu tiên, nhưng con đang khám phá giao tiếp thông qua việc bày tỏ mong muốn và nhu cầu của mình bằng cách khóc, chỉ và làm ra âm thanh.
2. Cách chơi dành cho Pioneers (Trẻ em ở giai đoạn Pioneers bắt đầu nói với ba mẹ bằng những từ đơn và cử chỉ. Con đã nói được một từ, một vài từ, hoặc thậm chí lên tới 100 từ. Những từ mà con nói có thể chưa giống như phiên bản người lớn, nhưng ba mẹ vẫn hiểu được ý nghĩa của chúng) Trẻ ở giai đoạn này sẽ nói một số, hoặc thậm chí có thể lên đến 100 từ, và trẻ vẫn đang học kỹ năng phát âm và thường nói chuyện bằng ngôn ngữ riêng của con.
3. Cách chơi dành cho Builders (Trẻ em ở giai đoạn Buildrers bắt đầu kết hợp các từ lại với nhau khi nói thành những câu ngắn. Con sẽ thích thú khi có những cuộc trò chuyện ngắn ngủi mà ba mẹ có thể hiểu được) Trẻ ở giai đoạn này sẽ nói bằng các câu ngắn, và trẻ thích thú với những cuộc trò chuyện nhỏ và đặt câu hỏi cho trẻ.

Cách Chơi & Những điều cần nói khi chơi:

1. Cách chơi dành cho Explorers

Hãy sẽ xem xét xem con của bạn có thể sao chép các hành động khác nhau mà bạn thực hiện với các khối xây hay không. Trong hoạt động này, bạn sẽ không xây dựng khối xây mà thay vào đó sẽ xử lý chúng như những bộ phận rời rạc vui nhộn.

• Giữ một khối xây trong mỗi tay và đập chúng lên bàn. Dừng lại và xem xét xem con bạn có sao chép điều bạn đang làm không. Tiếp tục làm điều này một thời gian để bạn và con bạn có thể sao chép lẫn nhau khi đập bàn hay không. Tiếp theo, đập những khối lại với nhau. Xem xét xem con bạn có chuyển từ việc đập bàn sang đập những khối lại không.
• Nói tên hành động bạn đang thực hiện với các khối trong khi bạn thực hiện hành động đó. Khi bạn đập khối lên bàn hoặc đập khối lại với nhau, nói “bang bang bang!”.

• Bạn cũng có thể chèn từ “bang” vào một bài hát cho trẻ con. Ví dụ, “This is the way we bang the blocks, bang the blocks, bang the blocks…” theo giai điệu của Around the Mulberry Bush. Bạn có thể hát bài hát và giữ nhịp với âm thanh khi bạn đập khối.

2. Cách chơi dành cho Pioneers

Khi bạn chơi Duplo với trẻ trong giai đoạn này, bạn sẽ giúp con học hiểu các từ hành động “push” và “fall down” bằng cách đẩy các tháp khối từ bàn xuống.

• Ghép một tháp ngắn từ khối, có thể khoảng 5-6 khối cao. Đặt tháp nằm xuống như một chuyến tàu. Nhẹ nhàng đẩy nó dọc theo bàn để nó di chuyển trên bàn như một chiếc tàu. Nói, “push!” mỗi lần bạn đẩy tàu. Khuyến khích con bạn đẩy theo, nói “push!” mỗi khi ai đó chạm vào tháp. Cuối cùng, đưa tháp đến mép bàn. Đẩy nó khỏi bàn để nó rơi xuống. Khi tháp rơi xuống, nói “oh no, it fell down!” 
• Nói tên hành động đang xảy ra nhiều lần trong khi chơi. Nghe các từ hành động nhiều lần khi chơi sẽ giúp trẻ hiểu từ ngôn ngữ.
• Nói “push!” nhiều lần khi bạn đẩy tàu dọc theo bàn. Bạn cũng có thể biến điều này thành một câu ngắn bằng cách nói “Push the tower” hoặc “Push the train!”
• Khi tháp rơi xuống, nói “fall down!”. Hãy tự do làm cho nó trở nên ấn tượng và hài hước. Bạn có thể thêm tiếng ồn tàu và tiếng động đổ vỡ để làm cho nó thêm sinh động cho con bạn.
• Tháp của bạn sẽ có khả năng bị hỏng. Hãy nói như sau: “Broken! The tower is broken! Oh no, let’s fix it. Fix the broken tower.”

3. Cách chơi dành cho Builders

Cách Chơi: Khi bạn chơi Duplo với trẻ trong giai đoạn này, bạn sẽ giúp con học hiểu và sử dụng các từ chỉ vị trí “on top” và “under”. Bạn sẽ cùng nhau xây dựng một tháp hoặc công trình. Trong hoạt động này, hãy giữ các khối trong một container và đưa từng khối cho con một cách từ từ để bạn có thể luân phiên thêm vào cấu trúc. Nếu bạn đổ tất cả ra, nó sẽ không còn là hoạt động mà bạn đang chơi cùng nhau vì con bạn sẽ bắt đầu tự xây dựng các khối một cách độc lập.

• Đưa cho con bạn một khối và để họ thêm vào cấu trúc. Nói, “my turn!” và lấy một khối. Thêm khối của bạn vào mô hình đang dựng. Hãy nhanh chóng thực hiện lượt của mình vì con bạn sẽ háo hức chờ đợi lượt tiếp theo. Khi bạn đã thiết lập một lịch trình luân phiên, sử dụng từ chỉ vị trí để mô tả nơi bạn đặt khối của mình. Nói “on top! I’m putting the red block on top!”. Trong lượt khác, nâng tháp lên và đặt khối của bạn ở phía dưới tháp. Nói: “under! I’m putting the green block under!”. Hành động “on top” và “under” trông rất khác nhau, nên kết hợp hành động với từ ngữ sẽ giúp con bạn học được các từ khác nhau.
• Nói nhiều từ chỉ vị trí khác nhau trong khi bạn chơi. Bởi vì con của bạn đang quan sát và lắng nghe, bạn đang giúp con học cách hiểu từ ngôn ngữ.

Source (Tài liệu tham khảo): https://toddlertalk.com/blog/at-home-speech-and-language-activities-duplo-blocks

Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/