(Dành cho ba mẹ có bé từ 0-5 tuổi)
Về các kỹ năng tính toán và toán học
Kỹ năng tính toán là khả năng có thể nhận biết và áp dụng toán học đơn giản trong cuộc sống thường nhật.
Kỹ năng tính toán bao gồm việc hiểu biết các con số, đếm số, và giải quyết các vấn đề về con số, đo lường, ước lượng, phân loại, chú ý đến các chi tiết, cộng hoặc trừ số, và vân vân.
Kỹ năng tính toán ở người lớn và trẻ em sẽ được áp dụng vào trong cuộc sống thực tế như:
- Giải quyết các vấn đề – Ví dụ, have I got time to walk to school? (Liệu mình có đủ giờ để đi bộ đến trường không?)
- Phân tích và xử lí các thông tin – Ví dụ: how many wins does my team need to get to the top of the competition? (Đội của mình cần phải thắng bao nhiêu bàn để có thể đứng nhất bảng thi?)
- Hiểu được những chi tiết – Ví dụ, what number would the next house in this street be? (Số của căn nhà sát bên con đường này là gì nhỉ?)
- Đưa ra lựa chọn – Ví dụ, which bike is the best value? (Chiếc xe nào mới là sự lựa chọn tốt nhất nhỉ?)
Trải nghiệm mỗi ngày của con là những cơ hội quý giá để học hỏi, đặt nền tảng cho kỹ năng tính toán sau này.
Con bắt đầu có kỹ năng tính toán như thế nào?
Trẻ bắt đầu có kỹ năng tính toán từ khi chúng được sinh ra. Kỹ năng này hình thành từ việc nhìn nhận và trải nghiệm qua các hành động, đặc biệt là qua các trò chơi và hoạt động hàng ngày. Ví dụ, kỹ năng tính toán sẽ hình thành khi:
- Nghe ba/mẹ đến số ngón tay, ngón chân của con
- Bắt đầu nhận biết con số và hình dạng có trên đồ vật như đồng hồ và điện thoại hoặc trong sách vở
- Quyết định được bản thân muốn ăn bao nhiêu miếng táo
Và khi con lớn lên, trẻ sẽ học cách tính toán nhiều hơn, bao gồm việc xác định kích cỡ và đo lường. Ví dụ về các trường hợp con học cách tính toán:
- So sánh kích cỡ của các đồ vật (“big” – lớn, “small” – nhỏ hoặc “medium” – cỡ vừa)
- Nhóm các vật với nhau và nêu điểm giống (same) và điểm khác (different)
- Sử dụng từ để diễn tả nơi đặt các đồ vật – “over” (trên), “under” (dưới), và “next to” (kế bên)
- Phụ giúp ba mẹ dọn bàn ăn với đúng số lượng dĩa, xiên, muỗng và tách.
- Biết cách rót bình nước
- Giúp ba mẹ mua đồ và sử dụng tiền để mua
- Biết chia thức ăn thành các phần bằng nhau
Cách xây dựng kỹ năng tính toán cho trẻ sơ sinh
Con rất thích được nghe của ba mẹ và cũng rất thích những giờ đọc truyện hay những bài hát có giai điệu lặp lại và cả những con số. Những điều mà có thể ba mẹ đã áp dụng hay bắt đầu thực hiện với con để xây dựng kỹ năng tính toán bao gồm:
- Đọc truyện có những con số – Ví dụ: ‘Goldilocks and the three bears’
- Chơi trò đếm số và phân loại
- Hát các bài về chữ số
- Đổi tông (tone) giọng khi miêu tả vật – Ví dụ: giọng trầm và to khi miêu tả vật gì đó lớn, hoặc giọng mảnh, nhẹ khi miêu tả vật gì bé xíu.
Ba mẹ cũng có thể nói về:
- các hoạt động diễn ra thường ngày – ví dụ, ‘Let’s put half of the bird seed here and half over there’ (Hãy để một nửa số hạt cho chim ăn ở đây, và nửa kia ở bên đó nhé.) hoặc ‘Let’s find matching socks’ (Cùng tìm những đôi tất giống nhau thôi nào!)
- môi trường xung quanh – ví dụ, ‘Look at the little bird over there’ (Hãy nhìn chú chim nhỏ ở đằng kia kìa) or ‘That’s a tall tree’ (Ồ đó là một cái cây thật to.)
- thức ăn – ví dụ, ‘Let’s have two pieces of banana’ (Cùng ăn hai miếng chuối này đi nào.) or ‘How many cups do we need?’ (Chúng ta cần có bao nhiêu cái tách nhỉ?)
- thời gian – ví dụ, ‘7pm, time for bed’ (Ồ, 7 giờ chiều rồi, đến giờ đi ngủ rồi.)
- hình dáng và chi tiết – ví dụ, ‘Hãy cùng tìm những hình tam giác nào.)
Và sẽ còn tuyệt hơn nữa nếu ba mẹ biến các hoạt động và các trải nghiệm đòi hỏi các kỹ năng tính toán trở nên thú vị để con có những giờ chơi vui vẻ.
Mẹo để xây dựng kỹ năng tính toán cho trẻ mới biết đi và trẻ mẫu giáo
Nói chuyện, các hoạt động hàng ngày, chơi và đọc sách giúp cho con phát triển được kỹ năng giao tiếp, tưởng tượng và các kỹ năng khác nữa, góp phần xây dựng sự hiểu biết các kiến thức toán học. Sau đây là một vài gợi ý cho ba mẹ thực hiện:
Ý tưởng khi nói chuyện với con:
- sử dụng kiến thức toán học để miêu tả những gì con và ba mẹ thấy và đang làm cùng nhau. Ví dụ, ‘Look at the fast cars’ (Nhìn những chiếc xe kìa, chúng đi thật nhanh phải không) hoặc ‘This bag is heavy’. (Cái cặp này thật sự rất nặng.)
- Khi ba mẹ đang chuẩn bị thức ăn, ba mẹ hãy nói về những việc mình đang làm. Ví dụ, ‘I’m cutting this orange in half’ (Mẹ đang cắt trái cam này thành một nửa) or ‘Let’s share these sultanas – one for me and one for you’. (Cùng chia nhau những quả nho sultana này nhé – một cho bố/mẹ và một cho con)
- Khi con và ba mẹ đang ở ngoài, hãy nói về độ xa/gần của nơi chốn/đồ vật. Ví dụ, ‘Let’s sit on that bench nearby to have our snack’ (Chúng ta hãy cùng ngồi xuống chiếc ghế dài gần đố để ăn nhẹ nhé) or ‘It’s quite far to the lake. Would you like to ride in the stroller?’ (Nó hơi xa so với hồ. Con có muốn ngồi lên xe đẩy không?)
- Nói về những hoạt động diễn ra trong một vài thời điểm nhất định của một ngày. Ví dụ, ‘We eat breakfast at 7 am’ (Chúng ta ăn sáng vào 7 giờ sáng), or ‘Let’s go to the park before we have dinner at 6 pm’. (Cùng đi dạo ở công viên trước khi ăn tối vào lúc 6 giờ chiều nào.)
Ý tưởng cho các hoạt động hàng ngày
- Thực hiện công đoạn đếm số trong các hoạt động nhất định trong ngày. Ví dụ, đếm vỏ sò trên biển, trái cây ở cửa hàng và cây cối ở trên đường. Hoặc đếm đồ chơi cùng nhau khi con đang xếp chúng vào.
- Khi con và ba mẹ đang ở ngoài, khuyến khích con diễn tả và so sánh hình dạng của những chiếc lá, màu sắc của những bông hoa hoặc kích cỡ của những chú chim.
- Đi dạo quanh con phố và chỉ vào những căn nhà hoặc tòa nhà có dãy số. Đoán sự nhảy số giữa những căn nhà san sát nhau.
- Sử dụng “bảng phát triển” (growth chart) hoặc bút dạ để đánh dấu lên tường sự phát triển chiều cao của con, và miêu tả những việc mà ba mẹ đang làm.
- Cho con tham gia vào giờ nấu nướng của ba mẹ. Con có thể giúp ba mẹ khuấy, đổ, làm đầy hoặc trộn. Điều này giúp cho con làm quen với việc đếm, đo lường, thêm vào và ước lượng.
Ý tưởng cho buổi chơi
- Đi bộ và để con nhặt những chiếc lá, cành cây nhỏ, hòn đá nhỏ và các vật khác. Con có thể phân loại chúng dựa trên kích thước, màu sắc, và hình dáng hoặc chức năng của chúng.
- Hát một bài hát và đọc sách kèm theo việc lặp lại, ngân nga những giai điệu về con số. Điều này giúp con chú ý hơn về các chi tiết.
- Chơi những trò chơi có bàn (board game), trò chơi có thẻ (card game) hay những câu đố với những hình dạng và con số như “Snap”, hoặc tìm hai vật giống nhau hoặc chơi domino.
- Chơi ngoài trời như “I spy”, chơi nhảy lò cò, tạc chai, hay “What’s the time Mr. Wolf”.
- Chơi hoặc hát ở nhiều tốc độ khác nhau. Ba mẹ và con có thể nhảy nhót, nhảy hoặc lắc các nhạc cụ với các bài hát có nhịp nhanh hoặc chậm. Ba mẹ hãy hát những giai điệu trẻ thơ từ chậm đến nhanh dần.
- Cùng thi đua xe đồ chơi và nói về chiếc xe nào về nhất, về nhì và về ba.
- Giúp con sắp xếp đồ chơi theo thứ tự từ bé đến lớn.
Ý tưởng cho giờ đọc
Đây là một số gợi ý về những cuốn sách có những con số, đếm số, hình dạng và kích cỡ:
- At the beach I see by Kamsani Bin Salleh
- Counting kisses by Karen Katz
- One woolly wombat by Kerry Argent
- Soup day by Melissa Iwai
- Ten little dinosaurs by Mike Brownlow
- Ten little fingers and ten little toes by Mem Fox
- Ten little ladybugs by Melanie Gerth
- The very hungry caterpillar by Eric Carle
- We all sleep by Ezekiel Kwaymullina.
Trẻ em học tốt nhất là khi chúng đặc biệt ưa thích gì đó. Nếu con bạn đang làm những việc mà chúng cực kỳ yêu thích – có thể là về khủng long, búp bê, xe hơi, tòa nhà, côn trùng và vân vân – ba mẹ có thể sử dụng và khám phá những kiến thức toán học cùng con trong giờ chơi.
Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.
Ba mẹ có thể làm gì để dạy con song ngữ?
Ba mẹ cảm thấy các thông tin trên hữu ích và muốn chuyển sang bước hành động để dạy bé song ngữ? Hãy tìm hiểu những kiến thức cần thiết trong quá trình dạy con song ngữ tại đây
Cùng tham gia nhóm Dạy con song ngữ để cập nhật các bài học tiếng Anh dành riêng cho ba mẹ muốn dạy con song ngữ.
Ba mẹ muốn mua sách “Dạy con song ngữ“: https://hpjunior.vn/san…/pre-order-sach-day-con-song-ngu/
—-
➜ Kinh nghiệm Hương dạy Mỡ song ngữ https://bit.ly/39NIFWw
➜ Khoá hướng dẫn dạy con song ngữ dành cho ba mẹ:
Khoá cơ bản: https://hpjunior.vn/san-pham/day-con-song-ngu/
Khoá mở rộng: https://hpjunior.vn/…/khoa-day-con-song-ngu-3-thang…/
➜ Sách Ebook PARENTESE “Bộ tổng hợp các mẫu câu tiếng Anh dành cho ba mẹ THEO CHỦ ĐỀ:https://bit.ly/3hEMtuB
➜ Sách Ebook BABYTALK ĐOẠN HỘI THOẠI GIỮA BA MẸ VÀ CON THEO BÀI HỌC: https://hpjunior.vn/…/ebook-babytalk-doan-hoi-thoai…/
➜ COMBO 2 Ebook PARENTESE + BABYTALK: https://hpjunior.vn/san…/combo-2-ebook-babytalk-parentese/
Trả lời