Teach me to talk – Laura Mize, pediatric speech-language pathologist – nhà âm ngữ trị liệu, chuyên khoa nhi tại Kentucky – Mỹ
Việc mở lời là vô cùng quan trọng trong sự phát triển ngôn ngữ vì sự thật là không ai có thể trông chờ vào người khác đọc được suy nghĩ của bản thân mà không nói ra! Mỗi người cần phải nói được để nói những gì mình muốn. Nhưng nếu trẻ không chịu nói thì ba mẹ làm gì, hãy dạy trẻ nói ra qua bài viết này.
Trước khi để một trẻ chậm nói tự mình bắt đầu trò chuyện, thì ba mẹ có thể giúp trẻ bằng cách đưa ra những lời nhắc hay lời gợi ý. Dưới đây là một vài cách nhanh chóng và dễ dàng:
1. Chờ đợi và cho trẻ thời gian để tự mở lời.
Rất nhiều lần ba mẹ ào vào bắt đầu nói câu chuyện quá sớm. Nếu ba mẹ chịu dành thêm ít thời gian chờ đợi, trẻ có thể sẽ gây bất ngờ cho ba mẹ khi bắt đầu bằng chính những từ ngữ của trẻ. Ba mẹ hãy chờ đợi trong ít nhất là vài giây trước khi ba mẹ thực sự nói ra. Việc này có thể thỉnh thoảng sẽ khiến ba mẹ cảm thấy khó khăn nhưng rất đáng để ba mẹ thử và áp dụng với trẻ.
2. Tạo sự hứng thú và động lực bằng cách ngừng lại và trông chờ trẻ nói.
Điều này có nghĩa là ba mẹ sẽ sử dụng ngôn ngữ cơ thể để làm cho giống một đứa trẻ chuẩn bị nói ra gì đó. Một cách thú vị là cúi người về phía trước với đôi mắt mở to, miệng mở to và thậm chí thở hổn hển một chút như thể ba mẹ đang muốn nói, “Mẹ biết con sắp nói nói chuyện với mẹ…”
3. Thêm vào thậm chí là nhiều ngôn ngữ hình thể hơn nữa.
Nhún vai như thể ba mẹ muốn nói, “What?” hoặc thậm chí dùng chuyển động tay để ám chỉ điều ba mẹ muốn hoặc đưa ra các sự lựa chọn. Bằng cách làm này, ba mẹ sẽ đưa ra được một gợi ích trực quan mà không cần nói bất cứ lời nào. Một lần nữa thì sự im lặng có thể là một động lực lớn với những trẻ chậm nói.
4. Mở đầu bằng cách nói gì đó nhưng không phải nói một câu hay câu hỏi.
Một cách hay là nói, “Hmmmmmm….” như kiểu ba mẹ đang suy nghĩ và rất nhiều bạn nhỏ bắt đầu bắt chước hành động này (Việc này thậm chí sẽ thú vị hơn nếu ba mẹ thêm cử chỉ như dùng ngón tay vỗ vào cằm). Ba mẹ cũng có thể nói trực tiếp hơn chút khi nói những câu như, “Now what?” (Giờ con muốn nói gì?) hay “What should we do now?” (Bây giờ thì mình nên làm gì giờ nhỉ?)
Nếu trẻ không có dấu hiệu đáp lại ba mẹ, ba mẹ hãy thực hiện những gợi ý trực tiếp và rõ ràng hơn:
1. Yêu cầu trẻ trả lời.
Nói trẻ những câu như: “Tell me what you want” (Con nói mẹ nghe xem giờ con muốn gì nào) hay “You have to ask” (Con cần phải nói ra). Ở đây ba mẹ không làm mẫu cho việc trẻ nên nói cái gì, mà là ba mẹ thể hiện sự mong đợi trẻ cố gắng tự mình nói ra gì đó.
2. Sử dụng những cụm từ gợi ý để giúp trẻ nói.
Ba mẹ có thể nói “I want a….” (Mẹ muốn có một…..) và sau đó dừng lại và chờ đợi trẻ hoàn thành nốt câu nói.
3. Một vài trẻ sẽ cần gợi ý nhiều hơn với một âm đầu tiên.
Chẳng hạn như trẻ muốn hỏi xin sữa (Milk), ba mẹ có thể nói “I want mmm….” (Con muốn ssss….)
4. Nếu tất cả cách trên đều không thành công, ba mẹ hãy làm mẫu từ để trẻ bắt chước theo.
Đây không còn là để trẻ bắt đầu câu chuyện nữa mà là sự bắt chước vì ba mẹ đã nói cho trẻ từ mà trẻ cần nói rồi. Bắt chước cũng là một kĩ năng quan trọng để giúp trẻ chậm nói có thể nói được từ. Trẻ nhỏ cần phải nghe từ vựng trong một thời gian dài trước khi thực sự có thể bắt đầu nói từ đó ra.
Đừng cảm thấy việc trẻ không thể tự mình nói ra được từ vựng là một sự thất bại. Tất cả khả năng nói chuyện đều bắt đầu từ việc bắt chước và nó “đủ tốt” cho những người bạn nhỏ trong một khoảng thời gian.
Những bài viết liên quan mà ba mẹ có thể tham khảo thêm:
- Làm gì để giúp trẻ tăng mức độ tập trung?
- Làm gì khi trẻ không muốn chơi cùng ba mẹ?
- Tìm hiểu về phong cách học tập của trẻ
- Tìm hiểu về phong cách học tập của trẻ (phần 2)
Bài được được dịch từ trang: https://teachmetotalk.com/2017/11/21/prompting-hierarchy-late-talkers/
Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.
Ba mẹ cảm thấy các thông tin trên hữu ích và muốn chuyển sang bước hành động để dạy bé song ngữ? Hãy tìm hiểu những kiến thức cần thiết trong quá trình dạy con song ngữ tại đây
Cùng tham gia nhóm Dạy con song ngữ để cập nhật các bài học tiếng Anh dành riêng cho ba mẹ muốn dạy con song ngữ.
Ba mẹ muốn mua sách “Dạy con song ngữ“: https://hpjunior.vn/san…/pre-order-sach-day-con-song-ngu/
—-
➜ Kinh nghiệm Hương dạy Mỡ song ngữ https://bit.ly/39NIFWw
➜ Khoá hướng dẫn dạy con song ngữ dành cho ba mẹ:
Khoá cơ bản: https://hpjunior.vn/san-pham/day-con-song-ngu/
Khoá mở rộng: https://hpjunior.vn/…/khoa-day-con-song-ngu-3-thang…/
➜ Sách Ebook PARENTESE “Bộ tổng hợp các mẫu câu tiếng Anh dành cho ba mẹ THEO CHỦ ĐỀ:https://bit.ly/3hEMtuB
➜ Sách Ebook BABYTALK ĐOẠN HỘI THOẠI GIỮA BA MẸ VÀ CON THEO BÀI HỌC: https://hpjunior.vn/…/ebook-babytalk-doan-hoi-thoai…/
➜ COMBO 2 Ebook PARENTESE + BABYTALK: https://hpjunior.vn/san…/combo-2-ebook-babytalk-parentese/
Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/
Trả lời