DẠY TRẺ SONG NGỮ: NHỮNG HIỂU LẦM VÀ SỰ THẬT (Phần 3)

Antonella Sorace, Bob Ladd. Sách Raising Bilingual Children.

9. Đâu là những khó khăn với phương pháp “Mỗi người 1 ngôn ngữ”?

Vấn đề đầu tiên mà ba mẹ có thể cân bằng được đó là trẻ cần tiếp xúc với cả 2 ngôn ngữ thường xuyên và trong nhiều ngữ cảnh khác nhau. Nếu trẻ không được tiếp xúc với ngôn ngữ phụ “ít quan trọng hơn”, ngoại trừ việc trẻ nghe ngôn ngữ đó từ ba hoặc mẹ, thì trẻ có thể không tiếp xúc đủ với ngôn ngữ đó để có thể phát triển ngôn ngữ 1 cách tự nhiên. Và có 1 điều rõ ràng là nếu cả ba và mẹ đều hiểu được ngôn ngữ chính (ngôn ngữ quan trọng hơn), trẻ sẽ cho rằng bản thân không cần ngôn ngữ phụ – ngôn ngữ “ít quan trọng hơn”.

Trong trường hợp này thì ba mẹ cần phải tìm những nguồn khác nữa để tăng lượng tiếp xúc của trẻ với ngôn ngữ, cũng như những cách để trẻ cảm nhận được sự cần thiết của ngôn ngữ phụ. Ba mẹ có thể nhờ ông bà, anh chị em họ của trẻ hoặc thuê người giữ trẻ nói ngôn ngữ phụ để chăm sóc trẻ. Hoặc ba mẹ cũng có thể đưa trẻ đến những khu vực vui chơi mà trẻ có thể tiếp xúc với ngôn ngữ phụ. Những cách trên tạo môi trường cho trẻ có cơ hội tiếp xúc với 1 lượng lớn ngôn ngữ thông qua việc giao tiếp giữa người với người, thay vì chỉ cho trẻ ở nhà xem TV. Ba mẹ xem thêm Ảnh hưởng của tương tác xã hội đối với việc học ngôn ngữ của trẻ – tắm ngôn ngữ có lợi hay không?

Một vấn đề khác chính là giữ cho việc học ngôn ngữ diễn ra 1 cách tự nhiên. Nếu trẻ cảm thấy bản thân bị ép buộc để làm việc gì đó kì cục, trẻ chắc hẳn sẽ kháng cự lại việc học ngôn ngữ. 

Vấn đề tiếp theo là khả năng ba hoặc mẹ bị loại trừ khỏi cuộc trò chuyện. Nếu ba hoặc mẹ không nói được ngôn ngữ của người kia (Ví dụ ba người Mỹ không nói được tiếng Việt), trẻ sẽ biết là mỗi khi trẻ nói tiếng Việt với mẹ thì ba sẽ bị loại ra khỏi cuộc trò chuyện đó. Việc này khiến trẻ cảm thấy miễn cưỡng khi nói ngôn ngữ của ba hoặc mẹ trong lúc cả ba và mẹ đều ở đó. Gia đình song ngữ có khả năng thành công cao hơn nếu cả ba và mẹ đều ít nhất có thể hiểu đối phương đang nói gì, như vậy thì sẽ không ai bị loại ra khỏi cuộc trò chuyện ở nhà.

10. Việc học song ngữ trong gia đình có nhiều anh chị em thì như thế nào?

Sự xuất hiện của con thứ 2 có thể gây ảnh hưởng đến sự cân bằng ngôn ngữ trong nhà, và con thứ 2 thường được cho là sẽ phát triển song ngữ kém toàn diện hơn so với con đầu. Thông thường, trẻ lớn sẽ nói chuyện với trẻ nhỏ bằng ngôn ngữ chính, việc này khiến cho trẻ nhỏ (con thứ 2) có tiếp xúc nhiều hơn với ngôn ngữ chính và từ đó cảm thấy ngôn ngữ phụ ít cần thiết hơn. Vì vậy ba mẹ nên suy nghĩ về vấn đề này và có hướng đi từ sớm. Ba mẹ hãy chọn lựa 1 phương pháp phù hợp với hoàn cảnh của gia đình – và chắc hẳn sẽ tốt nếu ba mẹ có thể khuyến khích con lớn nói ngôn ngữ phụ ở nhà.

11. Trẻ nói ngôn ngữ ở nhà (tiếng Hàn) khá là ổn, nhưng từ khi trẻ đi học, trẻ toàn trộn chung với tiếng Anh. Trong trường hợp này ba mẹ có thể làm gì?

Ba mẹ không cần phải lo lắng. Việc trộn ngôn ngữ là vô cùng bình thường khi ai đó nói được 2 ngôn ngữ. Việc trẻ trộn ngôn ngữ không phải là trẻ sẽ quên 1 ngôn ngữ, và cũng không có nghĩa là trẻ không thể phân biệt sự khác nhau giữa 2 ngôn ngữ. Nếu ba mẹ la mắng trẻ chỉ vì trẻ nói tiếng Anh (ngôn ngữ ở trường, ngôn ngữ chung) thay vì tiếng Hàn (ngôn ngữ ở nhà), trẻ sẽ mang thái độ tiêu cực với tiếng Hàn và việc này chắc hẳn chỉ làm mọi thứ tệ hơn. Thay vào đó thì ba mẹ hãy tạo ra những tình huống tự nhiên khiến trẻ thấy mình thực sự cần phải nói ngôn ngữ ở nhà, tiếng Hàn – ví dụ như tham gia các hoạt động vui chơi bằng tiếng Hàn với ba mẹ hoặc gọi điện cho ông bà người Hàn.

Ba mẹ cũng cần phải hiểu và ghi nhớ rằng những tiếp xúc đơn giản với ngôn ngữ cũng là 1 yếu tố quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ. Khi trẻ còn nhỏ, trẻ sẽ tiếp xúc với ngôn ngữ ở nhà (ví dụ như tiếng Hàn) nhiều hơn hẳn so với tiếng Anh. Nhưng khi trẻ đi học ở trường và chỉ tiếp xúc với mỗi tiếng Anh trong hàng giờ đồng hồ mỗi ngày, trẻ sẽ học được đủ loại từ vựng và cách nói – chỉ bằng tiếng Anh mà thôi. Vậy thì khi trẻ trộn chữ tiếng Anh trong 1 câu tiếng Hàn, ba mẹ hãy hỏi trẻ chữ đó trong tiếng Hàn là gì thay vì lo lắng rằng trẻ đang dần quên tiếng Hàn – ngôn ngữ ở nhà. Ba mẹ nên nhớ rằng cho dù nếu trẻ chọn tiếng Anh là ngôn ngữ chính của trẻ, trẻ vẫn có thể thành thạo tiếng Hàn.

Bài viết liên quan:

• Dạy song ngữ cho trẻ: những hiểu lầm và sự thật (Phần 1)
• Dạy song ngữ cho trẻ: những hiểu lầm và sự thật (Phần 2)
• Làm thế nào để bắt đầu dạy trẻ tiếng Anh tại nhà? (phần 1)
• Làm thế nào để bắt đầu dạy con tiếng Anh tại nhà? (Phần 2)

Bài viết được lược dịch từ: https://www.linguisticsociety.org/sites/default/files/Bilingual_Child.pdf

Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.

---

 Ba mẹ muốn mua sách “Dạy con song ngữ“: https://hpjunior.vn/san…/pre-order-sach-day-con-song-ngu/
—-

➜ Kinh nghiệm Hương dạy Mỡ song ngữ https://bit.ly/39NIFWw
➜ Khoá hướng dẫn dạy con song ngữ dành cho ba mẹ:
Khoá cơ bản: https://hpjunior.vn/san-pham/day-con-song-ngu/
Khoá mở rộng: https://hpjunior.vn/…/khoa-day-con-song-ngu-3-thang…/
➜ Sách Ebook PARENTESE “Bộ tổng hợp các mẫu câu tiếng Anh dành cho ba mẹ THEO CHỦ ĐỀ:https://bit.ly/3hEMtuB
➜ Sách Ebook BABYTALK ĐOẠN HỘI THOẠI GIỮA BA MẸ VÀ CON THEO BÀI HỌC: https://hpjunior.vn/…/ebook-babytalk-doan-hoi-thoai…/
➜ COMBO 2 Ebook PARENTESE + BABYTALK: https://hpjunior.vn/san…/combo-2-ebook-babytalk-parentese/

Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/