TẠI SAO TRẺ KHÔNG SỬ DỤNG NGÔN NGỮ KÝ HIỆU

Teach me to talk – Laura Mize, pediatric speech-language pathologist – nhà âm ngữ trị liệu, chuyên khoa nhi tại Kentucky – Mỹ

“Tôi có một câu hỏi về ngôn ngữ ký hiệu. Chúng tôi đã luyện tập cho con trai tôi để học ngôn ngữ ký hiệu được khoảng 4 tháng và tiến độ diễn ra rất chậm. Bé hiểu một số ký hiệu nhưng bé không thể tự ra hiệu một mình. Bé sẽ không sử dụng các ký hiệu nếu không có sự giúp đỡ của tôi. Con trai tôi 2 tuổi rưỡi, mắc bệnh Tự kỷ và bé chưa nói được chữ nào.” Ba mẹ có thể xem thêm Cách để nhận biết một đứa trẻ đã sẵn sàng học ngôn ngữ ký hiệu– Những điều kiện tiên quyết trong việc dạy ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ chậm nói.

Có một vài khả năng có thể xảy ra ở đây:

Khả năng 1: 

Có thể là bé đang gặp khó khăn trong việc lập kế hoạch vận động – motor planning (khả năng gửi thông điệp từ não đến tay) và bé biết mình không thể sử dụng ký hiệu, vì vậy bé đã không thực hiện. Nhưng rất may, bé lại biết ba mẹ có thể sử dụng ngôn ngữ ký hiệu, vì vậy bé muốn bạn làm điều đó thay chúng. Nếu đúng như vậy, tiến độ trong việc học ngôn ngữ ký hiệu sẽ diễn ra rất chậm. Khi đó, bạn nên chuyển sang PECS (Hệ thống Giao tiếp Trao đổi Hình ảnh). PECS không chỉ dạy một đứa trẻ sử dụng hình ảnh; đây còn là một cách rất khác biệt để giới thiệu các bức tranh bằng cách sử dụng các đối tượng có tính thúc đẩy cao. 

Khả năng 2: 

Đôi khi bé có thể tự mình thực hiện các ngôn ngữ ký hiệu nhưng trong tiềm thức của bé thì người duy nhất thực hiện ngôn ngữ ký hiệu là ba mẹ chứ không phải chúng. Theo một nghĩa nào đó, bé nghĩ rằng chỉ có ba mẹ mới sử dụng ngôn ngữ ký hiệu. Bé không hiểu được ý nghĩa của sự bắt chước. Lúc này, hãy hỗ trợ bé và dạy chúng cách bắt chước bạn. 

Khả năng 3: 

Cũng có thể là bé có thể tự mình sử dụng ngôn ngữ ký hiệu, nhưng bé lại trở nên quá phụ thuộc vào ba mẹ để làm điều đó. Lúc này, ba mẹ sẽ phải chọn thứ gì đó cực kỳ thúc đẩy để bé tự mình “ký hiệu”. Ba mẹ phải chọn thứ gì đó khiến bé khó có thể từ chối và bé sẽ phải tự mình sử dụng ngôn ngữ ký hiệu. Hãy sử dụng ký hiệu để mô tả như “thêm” (more) vì nó dễ dàng sử dụng. Nhiều nhà bệnh lý học ngôn ngữ tiếng nói (SLP – Speech language pathologist) không dạy ký hiệu “thêm” trước vì một số trẻ em, đặc biệt là những trẻ mắc chứng tự kỷ, có xu hướng tổng quát hóa quá mức dấu hiệu đó, nhưng chắc chắn đó không phải là vấn đề ở đây. Ít nhất khi bé cần bạn cho thêm một thứ gì đó (như bánh, kẹo chẳng hạn), chúng đã có thể sử dụng dấu hiệu này một mình.

Nếu bé đã có thể vỗ tay thì nhiều khả năng bé có thể ra hiệu nhiều hơn nữa. Nếu bé chưa thể vỗ tay thì các ngôn ngữ ký hiệu đôi khi là quá khó đối với bé vào thời điểm này.

Bé có vẫy tay chào tạm biệt không? Bé có biết đập tay với ba mẹ không? Bạn đã thấy bé chỉ vào một bức tranh trong sách hoặc hướng sự chú ý của bạn vào điều gì đó chưa? Bé có thể nhảy theo nhạc với bạn không? Trên đây là những câu hỏi mà các nhà trị liệu thường hỏi trước để xem một đứa trẻ đã thực sự sẵn sàng để học ngôn ngữ ký hiệu hay chưa. Đôi khi bé cần phải biết các cử chỉ cơ bản trước khi có thể học ngôn ngữ ký hiệu.

Những điều ba mẹ cần lưu ý thêm:

• Những từ vựng đầu tiên– Thúc đẩy vốn từ vựng của bé bằng các từ và ký hiệu
• Sự chậm trễ nhận thức có ý nghĩa gì đối với sự phát triển ngôn ngữ?
• Chậm phát triển ngôn ngữ tiếp nhận (receptive language) và những vấn đề thường không được chú trọng ở trẻ chậm nói

Bài viết được lược dịch từ: https://teachmetotalk.com/2015/04/08/help-my-son-will-not-sign-a-familiar-question-from-a-mom/

Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.

---

 Ba mẹ muốn mua sách “Dạy con song ngữ“: https://hpjunior.vn/san…/pre-order-sach-day-con-song-ngu/
—-

➜ Kinh nghiệm Hương dạy Mỡ song ngữ https://bit.ly/39NIFWw
➜ Khoá hướng dẫn dạy con song ngữ dành cho ba mẹ:
Khoá cơ bản: https://hpjunior.vn/san-pham/day-con-song-ngu/
Khoá mở rộng: https://hpjunior.vn/…/khoa-day-con-song-ngu-3-thang…/
➜ Sách Ebook PARENTESE “Bộ tổng hợp các mẫu câu tiếng Anh dành cho ba mẹ THEO CHỦ ĐỀ:https://bit.ly/3hEMtuB
➜ Sách Ebook BABYTALK ĐOẠN HỘI THOẠI GIỮA BA MẸ VÀ CON THEO BÀI HỌC: https://hpjunior.vn/…/ebook-babytalk-doan-hoi-thoai…/
➜ COMBO 2 Ebook PARENTESE + BABYTALK: https://hpjunior.vn/san…/combo-2-ebook-babytalk-parentese/

Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/