Teach me to talk – Laura Mize, pediatric speech-language pathologist – nhà âm ngữ trị liệu, chuyên khoa nhi tại Kentucky – Mỹ
TẠI SAO SỰ NHẬN THỨC (COGNITION) QUAN TRỌNG ĐỐI VỚI VIỆC PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ?
Phát triển về mặt nhận thức và ngôn ngữ có liên quan chặt chẽ với nhau. Cho đến khi một đứa trẻ hơn 3 tuổi, rất khó để tách biệt sự nhận thức khỏi sự phát triển ngôn ngữ, đặc biệt là ngôn ngữ tiếp nhận (Xem thêm Chậm phát triển ngôn ngữ tiếp nhận (receptive language) và những vấn đề thường không được chú trọng ở trẻ chậm nói). Hãy nhớ rằng ngôn ngữ tiếp nhận còn được hiểu là những gì mà một đứa trẻ nghe và hiểu. Nếu một đứa trẻ không hiểu được ngôn ngữ mà chúng nghe được, chúng có thể bỏ qua những gì người khác nói với mình và không làm theo các chỉ dẫn hay những gì người khác yêu cầu.
Khi một đứa trẻ bị chậm phát triển trong các kỹ năng liên quan đến nhận thức, các kỹ năng về ngôn ngữ tiếp nhận của chúng cũng bị chậm phát triển theo. Khi một kỹ năng ngôn ngữ tiếp nhận của một đứa trẻ bị chậm trễ, các kỹ năng về diễn đạt của chúng cũng bị trì hoãn. Hãy nhớ rằng ngôn ngữ diễn đạt có nghĩa là những gì một đứa trẻ nói (hoặc diễn đạt bằng các phương pháp thay thế như sử dụng cử chỉ, dấu hiệu, hình ảnh hoặc thiết bị)
Kỹ năng nhận thức của bé có thể được nhận biết thông những hoạt động như tìm đồ vật bị giấu đi (nhận biết sự tồn tại của vật thể), hiểu cách thức các vật thể hoạt động (hiểu được nguyên nhân và kết quả của sự vật, sự vận hành), giải quyết các vấn đề (chẳng hạn như làm thế nào để đưa một vật thể ra khỏi tầm với hoặc lắp một mảnh ghép vào đúng vị trí), bắt chước các hành động mà bé nhìn thấy và các từ chúng nghe thấy và các kỹ năng về ngôn ngữ như đặt tên đồ vật và làm theo chỉ dẫn của ba mẹ.
CHẨN ĐOÁN CHO SỰ CHẬM TRỄ VỀ NHẬN THỨC
Ở các thế hệ trước, sự chậm trễ về nhận thức của một đứa trẻ được gọi là chậm phát triển trí tuệ hay tổn thương não. Bây giờ các chẩn đoán như khuyết tật trí tuệ (intellectual disability) hoặc chậm phát triển toàn cầu (global developmental delay) cũng đã thay thế cho các thuật ngữ như chậm phát triển trí tuệ hay tổn thương não, nhưng ý nghĩa không thay đổi.
Trẻ chậm phát triển về nhận thức gặp khó khăn trong việc học ngôn ngữ, các vấn đề về học thuật. Sự chậm trễ trong nhận thức thường là mãn tính hoặc lâu dài. Điều trị sẽ luôn giúp ích cho trẻ.
BẠN CÓ THỂ LÀM GÌ ĐỂ GIÚP BÉ?
Khuyến nghị đầu tiên và quan trọng nhất dành cho các gia đình có trẻ chậm phát triển về mặt nhận thức là tiếp tục có những kỳ vọng rằng đứa trẻ này sẽ trở nên tiến bộ! Phương pháp dạy con của chúng ta phải được điều chỉnh để phù hợp với nhu cầu và cách học của trẻ. Đó là một suy nghĩ quan trọng để cha mẹ (ông bà, người nuôi dưỡng bé) thích nghi càng sớm càng tốt.
Thứ hai, việc dạy các kỹ năng mới sẽ mất nhiều thời gian hơn nhưng sự lặp đi lặp lại để học cùng một khái niệm hoặc từ mới là chiến lược quan trọng nhất đối với trẻ nhỏ bị chậm phát triển nhận thức. Hãy nghĩ về việc dạy trẻ nói chuyện như một cuộc đua marathon chứ không phải là một cuộc đua dài 50 yard. Tốc độ của chúng ta khi dạy bé cần phải ổn định bởi vì chúng ta sẽ dạy trẻ như thế trong một khoảng thời gian dài. Trị liệu ngôn ngữ cho trẻ sẽ không kết thúc chỉ sau vài tháng hoặc sau một hay hai năm.
Tóm lại, một đứa trẻ chậm trễ trong nhận thức sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp thu một loạt các kỹ năng phát triển bao gồm học cách nói chuyện, cách hiểu và cách xử lý các thông tin chúng nhận được. Sự tập trung cũng là vấn đề quan trọng trong quá trình phát triển ngôn ngữ của trẻ, ba mẹ hãy tham khảo thêm Làm gì để giúp trẻ tăng mức độ tập trung?. Nếu bạn là cha mẹ, hy vọng rằng thông tin này sẽ giúp bạn hiểu những gì có thể xảy ra với con mình.
Để hỗ trợ trẻ nhiều hơn, ba mẹ có thể xem thêm:
- Làm gì khi trẻ không muốn chơi cùng ba mẹ?
- Cách để nhận biết một đứa trẻ đã sẵn sàng học ngôn ngữ ký hiệu– Những điều kiện tiên quyết trong việc dạy ngôn ngữ ký hiệu cho trẻ chậm nói
- Dạy trẻ cách để trả lời các câu hỏi
- Liệu trẻ có đang phát triển kĩ năng ngôn ngữ bình thường?
Bài được lược dịch từ: https://teachmetotalk.com/2017/02/19/cognitive-delay-means-language-development/
Tất cả các bài lược dịch trong trang web đều thuộc sở hữu trí tuệ cuả HP JUNiOR Team. Vui lòng không sao chép hoặc chia sẻ mà không có sự đồng ý của HP JUNiOR.
Ba mẹ có thể làm gì để dạy con song ngữ?
Ba mẹ cảm thấy các thông tin trên hữu ích và muốn chuyển sang bước hành động để dạy bé song ngữ? Hãy tìm hiểu những kiến thức cần thiết trong quá trình dạy con song ngữ tại đây
Cùng tham gia nhóm Dạy con song ngữ để cập nhật các bài học tiếng Anh dành riêng cho ba mẹ muốn dạy con song ngữ.
Ba mẹ muốn mua sách “Dạy con song ngữ“: https://hpjunior.vn/san…/pre-order-sach-day-con-song-ngu/
—-
➜ Kinh nghiệm Hương dạy Mỡ song ngữ https://bit.ly/39NIFWw
➜ Khoá hướng dẫn dạy con song ngữ dành cho ba mẹ:
Khoá cơ bản: https://hpjunior.vn/san-pham/day-con-song-ngu/
Khoá mở rộng: https://hpjunior.vn/…/khoa-day-con-song-ngu-3-thang…/
➜ Sách Ebook PARENTESE “Bộ tổng hợp các mẫu câu tiếng Anh dành cho ba mẹ THEO CHỦ ĐỀ:https://bit.ly/3hEMtuB
➜ Sách Ebook BABYTALK ĐOẠN HỘI THOẠI GIỮA BA MẸ VÀ CON THEO BÀI HỌC: https://hpjunior.vn/…/ebook-babytalk-doan-hoi-thoai…/
➜ COMBO 2 Ebook PARENTESE + BABYTALK: https://hpjunior.vn/san…/combo-2-ebook-babytalk-parentese/
Lan Hương
Master of Education, Southern Queensland Uni., Australia
Tác giả cuốn sách Dạy con song ngữ
Coach of Bilingual Online Courses
https://www.facebook.com/tranlan.huong.1/
Trả lời